VHAREMA PHANDA : SHANGO PHANDA. KHUMBELWO YA NNDWA YA MBOFHOLOWO.

Vharema phanda : Shango phanda. Khumbelwo ya nndwa ya mbofholowo.

Kha vhathu vhe vha dzhielwa shango,tsha vhu togwa na ndeme ndi mavu,mavu ane a do vha fha zwiliwa,na u vhuisa tshirunzi tshavho ( Frantz Fanon).

Nga muraha ha minwaha ya fumi mbili ,Vharema vha khou wanala vha murahu,mutshilani. Vharema vho tea u vha phanda kha shango lavho. Mbofolowo ya vhukuma I do vha hone musi Vharema vha tshi farwa sa vhane vha shango. Shango ndi lone fhedzi li ne ra vhea phanda.

Kha shango la Africa Tshipembe a huna dzangano lo di imeselaho u vhea vharema phanda, kathihi na u vhuisa shango. Vharema ro vha ro themba Economic Freedom Fighters,nga nwedzi wa April murangaphanda vho Julius Malema ,vho ri lata na uri rengisa.

Vho Malema musi vha ngei doroboni ya Stellenbosch ,vho vhudza vhatshena ( Mavhuru) uri dzangano lavho li do dzhia fhedzi mavu kana shango li ne la sa khou shumiswa. Rine vharema ri khou lwela u wana shango lothe murahu.

Vho Malema vho kheathisedza dzi mbava dza shango uri shango lavho lo tsireledzwa. Vharema vha kho di wana vha mutshilani ka shango lavho. Vharema vha mutshilani kha masia othe a mbvelaphanda na kha zwa mabindu.

Kha vhathu vha dzi milioni dza fumi thanu na nna( 54 million ),kha mabindu vhatshena ndi vhone vha ri phanda. Vhatshena vha khou laula 80 percent ya shonge lothe. Dzangano la ANC li khou shumisa masheleni a shu ,masheleni a vharema u renga shango kha dzi mbava dza shango.

U bva nga 1994 ,vharema vho no fhira milioni ,ndi vhe vha pandelwa kha shango lavho. Vhashumi vha dzi bulasini vho itwa dzi phuli. Dzidoroboni vharema a vha na vhethu ha u dzula, nga uri a vha na shango. Na vhane vha shuma vha kondelwa u fhata dzi nndu nga nwambo wa u sa vha na shango.

Nga tshino tshifhinga zwi dzhia minwaha ya fumi uri vharema vha vhe na fethu ha u di fhatela dzi nndu. 45 percent ya vharema a vha shumi. Vhatshena vha sa shumi ndi 5 percent fhedzi. Vhatshena ndi 10 percent ya vhathu ,fhedzi kha zwa mabindu vho khou laula 60 percent. Vharema vha badelwa miholo ya dzi phuli. Vharema vha nzhi vha hola R60 000 nga nwaha,ngeno vhatshena vha tshi hola ubva kha R 360 000 u ya nntha nga nwaha.

PFUNZO NA VHUGUDELI

Vharema vho salela murahu kha sia la pfunzo. 5 percent ya vharema university ndi yone yo no bvela phanda. Vhanzhi a vha fhedzi tshikolo nga u balelwa masheleni a tshikolo. Kha zwa mabindu vharema vha ita 3 percent kha JSE (Johannesburg Stock Exchange).

Ro neta nga u tambudzwa. Ro di imiaela u lwela vharema uri vha wane shango lavho murahu. Muvhuso wa ANC na madzangano a polituki a vha vhei vharema phanda. Ri khou ramba vhathu vhothe ,vharema vhothe u vhe a vhathu vha tswu phanda. Kha ri farane nga zwanda ri thusane u wana mbofholowo kha zwi tevhelaho :

1 .Shango u thoma

Vharema ndi vhone vhathu vha u thoma shangoni lothe . Muvhuso wa vhatshena wo ri vhea mutshilani . BLACK FIRST, yo di imisela u tanganisa vharema kha nndwa ya mbofholowo. Vhari mathomoni vha do vha do vha murahu,vha ri murahu vha do vha phanda.

2.Shango Phanda

Vhathu vha si na shango ndi dzi phuli. Mbofholowo ya vhu kuma I tsgimbidzana na shango.

3. Vhurangaphanda nga ndila ya vho Sankara

Vharangaphanda vhane vha do vhea vhathu phanda,na u thetshelesa dzi thaidzo dza vhathu.

Ri kho vharamba uri vhade vha ri thuse u lwelwa mbofholowo na zwi tevhelaho :

1. Shango u thoma.

2..Vharema Phanda.

3.U lwela pfanelo dza vhathu.

4.Ugudiswa mishumo na miholo yo teaho. Moholo wa vharema wo thoma kha R 12500 nga nwedzi.

5. Hu si vhe na vharema vho no edela na ndala.

6.Nndu ya u dzula ndi pfanelo.

7.Thuso ya mahala kha zwa mutakalo

8.U sedza no fara vhathu nga muvhala zwi vhe mulandu.

9.Muthu a di khethele ndila ya vhu dzekani ,kana kumalele.

10.Socialism Lupfumo lwa shango lu kovhelwe vhathu nga u lingana.

11.U vha na tshirunzi tsha muthu ka shango lawe.

12. Afica ndi shango lithihi.

13.Mbofholowo ya mihumbulo.

14. Vhashumi vha muvhuso na vho raphalamennde,vha shumise ,zwifhato na zwibadela zwino shumiswa nga vhathu.

15.Muano wa ofisi wo tea u vha wa u shumela vhathu.

16. Vhaswa vho tea o fhiwa pfunzo ya mahala.

17.Minango ya pfunzo I vuliwe.

Vha rapolitiki vha nzhi vho ri rengisa. A vho ngo vhea vharema phanda. Ri songo fhela mannda ,khari tangane ,ri lwele mbofholowo ya vharema.

Ndi tshifhinga tsha Azania nntswa. Ndi tshifhinga tsha BLACK FIRST : LAND FIRST.

Vha nga ri kwama ka blackfirstlandfirst@gmail.com.

Lutingo: 076 817 8466.

Kha Face Book ndi : FB group: BLACK FIRST,LAND FIRST

Leave a comment